آیا «پستـه‌ زرند» به خاک سیاه می‌نشیند؟ / کشاورزان حساس باشید!

صدای زرند؛ حسن ضیاءالدینی: کارخانه کک سازی دولتی زرند ۵حلقه چاه آب دارد که در صورت واگذاری این کارخانه به تنها شرکت کننده (!) در مزایده، یعنی مالک کارخانه عظیم فولاد یک میلیون وهفتصد هزار تنی زرند ایرانیان، می‌تواند با استفاده از راه‌کارهای قانونی از آب این چاه‌ها برای مصارف تولید “فولاد” استفاده کند.

به هرحال وقتی شرکتی چند هزار میلیارد تومان هزینه می‌کند نمی‌تواند به خاطر یک مشکل، سرمایه خود را بلااستفاده رها کند و دولت نیز قطعاً از این تیپ سرمایه‌گزاران حمایت می‌کند.

میزان آب مصرفی فولاد رقم بسیار بالایی است. بر اساس استانداردهای جهانی جهت تولید هر تن فولاد به طور متوسط تا ۵.۵ مترمکعب (۵۵۰۰ لیتر) آب برآورد می‌شود؛ هرچند سایت کارخانه فولاد مبارکه اصفهان می‌نویسد: به ازای تولید هر تن فولاد در صنایع فولاد جهان ۱۸ تا ۲۵ مترمکعب آب مصرف می‌شود.

مثلاً اگر کارخانه‌ای یک‌میلیون ۷۰۰هزار تن تولید داشته باشد باید این تناژ را در مصرف آب (۵۵۰۰ لیتر) ضرب کرده و عدد به دست آمده را در تعداد روزهای سال، ۳۶۵ تقسیم و جواب آن را دوباره در تعداد ثانیه‌های روز که ۸۶۴۰۰ است تقسیم کنیم، که جواب ۲۹۶ لیتر در ثانیه می‌شود!؟ میزان مصرف آب به ازای تولید فولاد را می‌توان با داشتن ظرفیت گرمایی آب و آهن و همچنین میزان کاهش دما نیز حساب کرد ( با استفاده از معادله mcΔt).

ایمان سلطانی یکی از فعالان اقتصادی شهرستان زرند خاطرنشان می‌کند: فولادسازان زرند آب خود را از بوتیا که آن شرکت نیز آب مورد نیاز خود را از فاضلاب کرمان تامین می‌کند، با خط لوله‌ تهیه می‌کند و در آینده طرح های ملی آبرسانی از خارج از استان به کرمان مثل انتقال آب از صفارود و… این مشکل را حل می‌کند؛ ناگفته نماند بهره برداری از این طرح‌ها در بهترین حالت زیر ده سال است.

ادعای استفاده از آب چاه‌های کک‌سازی دور از ذهن نیست؛ چرا که فعلاً حتی پتروشیمی “فجر” کرمان با مشکل تامین آب روبروست. فاضلاب شهر کرمان، تنها منبع تامین کننده آب پتروشیمی با مشکل عدیده‌ای دست به گریبان است.

آیا فاضلاب کرمان قادر خواهد بود میزان آب مصرفی”فولاد زرند ایرانیان” و  کارخانه ۲میلیون تنی “فولاد بوتیای کرمان” را تامین کند؟

برای اثبات این مسئله، قسمتی از مصاحبه محمد عباسی مدیر عامل مجتمع پتروشیمی فجر کرمان را با شماره دوّم هفته نامه “فردای‌کرمان” می‌آوریم؛

پرسش: در مورد پتروشیمی فجر هم اعلام شد که آب مورد نیاز آن از طریق پسماند “فاضلاب” شهر کرمان تامین خواهد شد. درست است؟

پاسخ: سیاست‌های کلی استانداری محترم و حاکمیت کرمان و پتروشیمی به این سمت است که از آب فاضلاب به عنوان آب اصلی استفاده شود.

پرسش: اما پروژه فاضلاب شهر کرمان پیشرفت چندانی ندارد. عملیات اجرایی فاضلاب شهر به کرمان از سال “۷۶ آغازشده و تاکنون تنها ۲۵ درصد” پیشرفت فیزیکی داشته است!

پاسخ: ما آب مورد نیاز این مجتمع را به دو قسمت تقسیم می‌کنیم؛ یکی آب عملیاتی و دیگری آب اولیه که برای دوران ساخت است. اگر از ابتدای سال ۹۴ کار را شروع کنیم، چهار سال دیگر پروژه به بهره‌برداری می‌رسد؛ اگر تا این مدت فاضلاب اجرایی نشد، برنامه‌ی دیگری برای تامین آب داریم.

پرسش: لابد مجوز حفر چاه گرفته‌اید؟

پاسخ: بله. مجوز آن را گرفته‌ایم به زودی حفر می‌شود. با حمایت استاندار محترم و مدیرعامل محترم آب منطقه‌ای استان، فعلا ۲۰۰ لیتر آب که ۱۰۰ لیتر آن را مجوز داده‌اند و ۱۰۰ لیتر دیگر در مرحله‌ی اخذ مجوز است را، از طریق آب‌های زیرسطحی تامین می‌کنیم. این آب، حداقل پنج، شش سال نیاز ما را مرتفع می‌‌کند.

حال با خواندن این مصاحبه بهتر می‌توان در مورد آینده کشاورزی و باغداری زرند قضاوت کرد‌!

امروز ذی نفعان زرندی بخصوص مالکان باغات پسته باید در این زمینه از خود “حساسیت” نشان داده و نگرانی خود را به گوش مسئولان “اجرایی” استان برسانند.‌ [به قول قدیمی‌ها: پیش از رود، رودبند بزنید‌]

امروز با کاهش حجم آب های زیرزمینی، یُد آب (نمک‌‌) افزایش چشم گیری یافته و درختان پسته قادر به عمل آوردن محصول مورد انتظار باغداران نیستند. اگر بنا باشد از همین میزان کم آب در صنایع نیز استفاده شود، باید “فاتحه‌ی پسته” زرند را خواند!

وقتی حرف از ضرر دهی کک سازی است و کسی طالب این کارخانه نبوده و مناقصه تنها با وجود “یک شرکت کننده” برگزار می‌شود، پس قاعدتاً باید به افکار عمومی حق بدهیم که نگران “چاه‌های” کارخانه کک‌سازی و پالایش قطران زرند و آب‌ سفره‌های زیرزمینی به هم پیوسته آن، باشند.

آیا بهتر نیست گربه‌ی کم آبی شهرستـان زرند را همین حالا دم در حجله عروس فولادی‌ها کشت تا حساب بی‌آبی شهرستـان دستشان بیاید.

امروز مسئولین زرند باید تدابیری بیندیشند تا کم آبی شهرستان به بحران تبدیل نشود. نگاهی به گذشته زرند نشان می‌دهد استفاده بی رویه کشاورزان بخصوص  ملاکان پسته از آب‌های زیرزمینی ضربه سختی را بر پیکر اکوسیستم منطقه وارد کرده، حال باید تلاش شود تا صنعت، تمام کننده‌ی ضربه نهایی بر کالبد “حیات شهرستان” زرند نباشد.

اگر امروز کشاورزان زرند در برابر این مسئله حساس نباشند، فردا باید ثمره سکوت و بیخیالی خود را با “فقر” و “تنگ‌دستی”بچینند و صد البته مردمی که خانه‌هایشان را در جغرافیای زرند ساخته‌اند.

انتهای پیام/