کل اخبار زرند: 23665 اخبار امروز زرند: 7
  • تاریخ : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
  • برابر با : Friday - 29 - March - 2024
  • ساعت :
    زرند قدیم:

    موقعیت مذهبی زرند تا سال ۱۳۵۷

    از جمله سیاست هایی که در دوره رضاخان پهلوی در ایران اجرا و مورد قبول آحاد جامعه و به ویژه متدینین و روحانیون قرار نگرفت، طرح متحدالشکل نمودن لباس مردها در سال ۱۳۰۷ ش. و کشف حجاب بانوان در سال ۱۳۱۴ ش. بود.

    رویداد کشف حجاب در زرند:

     

    از جمله سیاست هایی که در دوره رضاخان پهلوی در ایران اجرا و مورد قبول آحاد جامعه و به ویژه متدینین و روحانیون قرار نگرفت، طرح متحدالشکل نمودن لباس مردها در سال ۱۳۰۷ ش. و کشف حجاب بانوان در سال ۱۳۱۴ ش. بود. کشف حجاب بانوان در پی بازدید وی از ترکیه، در دوران زمامداری آتاتورک در سال ۱۳۱۴ ش. در کشورمان اجرا شد. پس از اجرای این دستور، بسیاری از زنان محجبه و مذهبی، از ترس آن که مأمورین مزاحم آن ها شوند، یا از خانه بیرون نمی آمدند و یا بر حسب ضرورت به همراه مردان خود از خانه خارج می شدند.

     

     

    رضا کردی در ارتباط با عدم اجرای طرح کشف حجاب عمده بانوان در زرند آورده: « طرح کشف حجاب بانوان از اقدامات دوره رضا شاه در ایران بود که به صورت اجبار در آمد. اما اسناد موجود نشان می دهد که این اجبار در زرند تأثیر اندکی داشته است و اگر چه گاه عده ای از کدخدایان، خان ها و فئودال ها از این فرمان اطاعت می کردند و جشن کشف حجاب برپا می کردند، اما توده مردم هرگز زیر بار این تحمیل نرفتند. نامه ای که عبدالکریم ابراهیمی بخشدار وقت زرند در سوم مرداد سال ۱۳۱۷ شمسی، به فرماندار کرمان ۱۷ ، گزارشاً به /۲/ نوشته، گویای این امر است: جناب آقای فرماندار کرمان: به پاسخ نامه ی شماره ۱۲۹۰ ۶ عرض می رساند. البته تصدیق می فرمایید که شخص بخشدار زرند یک نفر است و مستخدم رسمی هم یک نفر که او هم سرایه دار و هم پیش خدمت این بخش است. دیگر کسی نمی باشد. فقط منحصر است به پاسگاه امنیه زرند که قوه اجراییه است و تا کنون (با این که) به شماره ۳۴۹ و ۵۳۰ با یادداشت های مکرر به پاسگاه امنیه زرند دستور داده شده که از بانوانی که با چادر و چارقد آمده و رفت می نمایند، جلوگیری نموده و مرتکبین را به بخشداری جلب نمایند، ابداً وقعی به این موضوع نگذارده و تعقیبی نمی نمایند و بانوان هم در کوچه و بازار با چارقد، بعضی ها با چادر عبور می نمایند. با این حال مستدعی است قدغن نمایید به هنگ مستقل امنیه کرمان که به پاسگاه امنیه زرند دستور دهند که این طور مراجعات را به سهل انگاری نگذرانند و به همان جواب که به امنیه های تابعه دستور داده شد که جلوگیری کنند، قانع نشوند و اقدامات خود را سریع و جدی نموده تا (در) زرند هم مثل سایر جاها، نهضت بانوان پیشرفت نماید. بخشدار زرند عبدالکریم ابراهیمی ». ۱۷ را دارد نشان می دهد که مأمورین /۸/ حتی سندی که تاریخ ۲۵ » : همچنین در این منبع اشاره شده است حکومت از دکان داران زرند تعهد گرفته اند که به بانوان با چادر و شال، تنخواه نفروشند ».

     

    در خصوص موضوع کشف حجاب در زرند باید گفت، هر چند در آن زمان ( ۱۳۱۴ ش.) این شهر از جمعیت چندانی برخوردار نبود و به لحاظ کوچک بودن بخش، مأمورین مبارزه با حجاب، با مردم آشنا و حتی با افراد بسیاری ارتباط خانوادگی داشتند، با این وجود، در موارد متعددی برخوردهایی با زنان محجبه شد که بسیاری از معمرین زرندی به دلیل حفظ آبروی خانواده و فامیل، به رغم گذشت هفت دهه از آن جریان، از بیان این گونه خاطرات امتناع می نمایند. این که آقای کردی صرفاً به واسطه تعدادی از اسناد بیان داشته اند که کشف حجاب در زرند تأثیر چندانی نداشت، اگر در این خصوص تحقیقات میدانی انجام داده و پای درد دل زخم خوردگان این واقعه می نشست، به گونه دیگر تحلیل می نمود.

     

    بسیاری از معمرین زرندی کشف حجاب را اهانت به اعتقادات و باورهای دینی خود می دانستند، از جمله مرحومه مادرم از زنان با تقوا » : حاج سید احمد تهامی ( ۷۷ ساله) از این اقدام پهلوی اول این گونه یاد می کند و از مذهبیون معروف زرند به شمار می آمد. آن مرحومه، یک روز عازم خانه ی اقوام بود. زمانی که به داخل کوچه مقصد می رسد، دو نفر از مأمورین کشف حجاب رضاخانی که سوار بر اسب بودند، مادرم را محاصره و با بی شرمی چادر از سر او می کشند، به طوری که آن مرحومه به خاک کشیده و زخمی می شود. چنین رفتار بی شرمانه مأمورین باعث شد تا آن مرحومه تا آخر عمرش از خانه خارج نشود. البته در دوران رضا شاه، ممنوعیت عزاداری و برپایی مراسم روضه خوانی هم اجرا شد و مردم از ترس مأمورین، مجالس روضه خوانی و عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) را به طور پنهانی در اتاق های « بنی » و یا زیر زمین برپا می کردند  چون آرایشگاه این جانب از پدرم به ارث » : ۷۷ ساله) در این ارتباط می گوید ) استاد محمد سلمانی زاده رسیده بود و به لحاظ شناخت و اعتمادی که در بین اهالی داشتم، اکثر سرشناسان و حتی رؤسای ادارات، به خصوص پیرمردها، مشتری من بودند. آن ها زمانی که مغازه خلوت می شد، از برخورد خشن مأمورین رضاشاه با خانم های خانواده و فامیل خود می گفتند.

     

     

    khaterati

     

     

    واکنش و ناراحتی اصلی اهالی که بانوان محجبه آن ها مورد هتک حرمت مأمورین قرار می گرفت، بیشتر به این خاطر بود که در این ارتباط، قادر به شکایت به هیچ ارگانی نبودند. این چنین اعتراضات به نسل بعد و فرزندان آن ها در محافل خصوصی منتقل شد، تا آنجا که این جریان یکی از دلایل تنفر مردم از حکومت پهلوی در سال ۵۷ نمایان شد.

     

    شایان ذکر است، در شهر زرند، برخی از افرادی که در دوران رضا شاه مأمور مبارزه با زنان محجبه بودند، بعد از گذشت سال ها، دچار عذاب وجدان شده و از خدا طلب بخشش نمودند. یکی از آن افراد مرحوم می پرداخت. یک روز که به مغازه او « رفوگری قالی » اسدالله عسکری بود. آن مرحوم در بازار سهرابی به رفتم، در حالی که نصف یک قالی کرمانی را رفوگری کرده بود، او را در گوشه مغازه و در حال گریستن مشاهده کردم. علت گریه او را جویا شدم. او در حالی که مرتب اشک می ریخت و ازخدا طلب بخشش می کرد، به من گفت: در دوران رضا شاه مأمور مبارزه در آوردن چادر بانوان بودم. یک روز به اتفاق دو مأمور دیگر در حالی که سوار اسب بودیم در کوچه ای واقع در پشت حسینیه سقاخانه، به دو زن که چادر به سر داشتند و از یک خانواده مذهبی بودند، حمله ور شدم. در آن روز به زور چادر آن ها را در آوردم. در آن
    موقع، بین من و آن ها درگیری شد و سر یکی از آن دو زن، به دیوار اصابت کرد. با شکستن سرش خون بیرون زد. چند سال بعد، که عذاب وجدان مرا بیدار کرد، به منظور طلب عفو و بخشش به آن کوچه رفتم تا از آن زن و خانواده اش طلب بخشش نمایم. در آنجا شنیدم که پس از آن ماجرا، آن خانواده زرند را ترک و به شهر دیگری هجرت کرده اند. اکنون بعد از گذشت سال ها، به یاد آن خاطره تلخ افتادم. چون آدرس و نشانی از آن خانواده ندارم از خداوند طلب عفو و بخشش می نمایم ».

     

    مرحوم حاج غلام رضا شیروانی که مرز ۸۰ سالگی را پشت سر گذاشته، در ارتباط تأثیر کشف حجاب بعد از آن که رضا شاه به سلطنت رسید، در بین » : دوران رضا خانی و جریان انقلاب اسلامی در زرند می گوید معروف شد و نسبت به دوران قاجار، که چندین زن و حرمسرا داشتند و پول بیت المال « ناجی ملت » عوام به
    را در خارج از کشور به خوشگذرانی هزینه می کردند، رضا شاه به امور کشور پرداخت. مسئولین (وقت) به خصوص، نظامیان با وجود آن که با رشوه سر و کار داشتند، با این وجود، از او می ترسیدند. بدترین کاری که رضا شاه به اجرا گذاشت، کشف حجاب بود. این رویداد به لحاظ کوچک بودن شهر زرند در آن دوران و شناختی که مأمورین از مردم داشتند با تذکر و اخطار، بانوانی که با چادر در معابر عمومی ظاهر می شدند، آ ن ها را از انظار عمومی دور می کردند. در این بین مأمورینی که شناخت چندانی از بانوان محلی نداشتند، چادر آن ها را بر می داشتند. اکثر بانوانی که با برخورد مأمورین مواجه می شدند، به لحاظ حفظ آبرو و حیثیت خانوادگی، از بیان چنین جریانی خودداری می کردند. با این وجود، نقل چنین برخوردهایی، درسال های بعد در خانواده ها، تأثیر زیادی در سرباز نمودن عقده و ناراحتی مردم بعد از گذشت حدود ۴۰ سال از پسرش (محمدرضا شاه) در سال ۱۳۵۷ داشت ».

     

     

    تأسیس اولین انجمن تبلیغات اسلامی زرند:

     

    از آنجایی که یکی از مراکزی که در اواسط حکومت پهلوی در زرند به نشر تعالیم و احکام نورانی اسلامی می پرداخت، انجمن تبلیغات اسلامی بوده است، لازم است اشاره ای نیز به این انجمن گردد. اما قبل از آن پرداختن به این مهم، جهت رفع شبهات احتمالی برای خوانندگان ارجمند، ذکر نکاتی را ضروری می دانم: ۱- پرداختن به موضوع فوق، صرفاً براساس مدارک به جامانده از آرشیو قدیمی پدرم مرحوم حسن سهرابی زرندی صورت گرفته، لذا این جانب (مؤلف) قصد مطرح کردن و شاخص جلوه دادن آن مرحوم به ویژه در موضوع مذکور، نداشته و ندارم، و تنها هدفم بیان وجود و فعالیت انجمن اسلامی در آن دوران در زرند است. ۲- تلاش این جانب در جهت پیدا کردن سایر اسناد مرتبط با موضوع، نه تنها در ارگان های زرند ۲، بلکه به لحاظ آشنایی با کارمندان محترم سازمان اسناد ملی جنوب شرق مرکز کرمان، در آن مرکز نیز بی نتیجه بود. چنین به نظر می رسد که اسناد دیگری از این نهاد در زرند موجود نیست و اسناد پدرم تنها اسناد موجود در این خصوص بوده و لذا جهت بیان وجود چنین انجمنی مجبور به استفاده از این اسناد شدم.

     

    ۳- از آنجایی که بحث تشکیل اولین انجمن تبلیغات اسلامی در زرند در دهه ی ۲۰ ش. به عنوان یکی از دلایل تعلق مردم متدین این خطه به اجرای احکام نورانی اسلام در جامعه، قابل توجه و مهم به نظر می رسید، در این قسمت به صورت گذرا اشاره ای بدین انجمن گردیده است، و از طرفی چون تنها ماخذی که موفق به پیدا کردن
    اسنادی از آن بودم، باقی مانده ی آرشیو پدرم مرحوم حسن سهرابی بود و همان گونه که ذکر شد به رغم تلاش بسیار نتوانستم اسناد دیگری در این مورد پیدا کنم، لذا مجبور گردیدم وجود همین چند سند موجود را غنیمتی گران بها دانسته؛ تا از این گذر اطلاعاتی هر چند ناقص و ابتر از وجود چنین انجمنی در زرند به محضر خوانندگان ارائه گردد. اما، اولین انجمن تبلیغات اسلامی زرند در سال ۱۳۲۳ ش. توسط مرحوم حسن سهرابی زرندی تإسیس گردید. آن مرحوم که بنیان گذار انجمن مربوطه بود، پس از تشکیل انجمن مذکور با رأی مخفی اعضاء به عنوان رئیس انجمن انتخاب گردید.

     

    sorat-jalseh

    صورت جلسه یکی از جلسات اعضای انجمن اسلامی زرند  اسفند ۱۳۲۳

     

    انگیزه تأسیس انجمن تبلیغات اسلامی از آنجا آغاز گردید، که مرحوم حسن سهرابی، در آن زمان از افراد با معلومات و علاقه مند به مطالعه، به ویژه تاریخ اسلام و کتب مذهبی به شمار می آمد، وی به منظور کسب اطلاعات بیشتر، در سال ۱۳۲۱ ش. عازم تهران گردید و ضمن تماس و ملاقات های متعدد با روحانیون و شرکت در مجالس آنان، فکر تأسیس انجمنی دینی برای اولین بار در سر او انداخته شد. آن مرحوم پس از چند ماه اقامت در تهران، و دوری از خانواده به زرند بازگشت.

     

    darkhast

    درخواست مرحوم علی اکبر ملک زاده (بخشدار زرند در سال ۱۳۲۵ ش.)
    از مرحوم حسن سهرابی زرندی (رئیس انجمن تبلیغات اسلامی) جهت شرکت در شورای بخش

    اما شوق ملاقات، بحث و تبادل نظر با مطلعین مذهبی در تهران، به خصوص روحانیون مطرح، نیمه شعبان سال بعد ( ۱۳۲۲ ش.) او را مجدداً به تهران کشاند. در این سفر ضمن شرکت در مجالس و حتی جلساتی که در منازل روحانیون تشکیل می گردید، با مسئولین سازمان تبلیغات اسلامی تهران و نشریات مذهبی، به ویژه روزنامه آئین اسلام آشنا و از نزدیک با شیوه ی اشاعه و ترویج دین مبین اسلام و نیز نحوه ی آموزش و ارتقاء سطح بینش مذهبی در جامعه بیشتر آشنا گردید. شایان ذکر است، سند تاریخی مذکور که از آرشیو اسناد قدیم پدرم مرحوم حسن سهرابی زرندی (مؤسس اولین انجمن تبلیغات مبین اسلام در ۶۹ سال پیش ( ۱۳۹۲ ) دارد. آن طوری که از متن سند مربوطه پیداست، اعضای حزب علاوه بر ریشه یابی و بررسی مسائل مذهبی، به مباحث آفرینش و خلقت هم می پرداخته اند. در توسط مرحوم حسن سهرابی زرندی و مرحوم بقایی (به « ساخت عالم » سند، به بحث و سخنرانی موضوع طور مشترک) و نیز سخنرانی در مورد شهادت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) توسط مرحوم فقیهی که ظاهراً از مجتهدین به نام (وقت) بوده و با عنوان حضرت فقیهی از آن یاد شده، پرداخته شده است. به هر تقدیر، پس از آخرین سفر و ملاقات پدرم با روحانیون که بیش از ۵ ماه به درازا کشید، وی بعد از بازگشت به زرند، فعالیت مذهبی خود را با تأسیس انجمن تبلیغات اسلامی آغاز نمود.

     

     

    در این زمینه سندی با عنوان « جمعیت پیروان قرآن » به دست آمده، که حکایت از تشکیل «حزب سعادت» توسط روشنفکران و مروجین دین دارد. حسن سهرابی در اواخر سال ۱۳۲۳ ش. با تدوین اساس نامه ی انجمن، از کلیه ی مردم زرند، به ویژه مرحوم آیت الله آقا سید محمد صالح و برادرشان مرحوم آقا سید محمد باقر موسوی که از روحانیون طراز اول زرند بودند و نیز مسئولین ادارات، کارمندان و افرادی که سواد خواندن و نوشتن داشتند، در مسجد جامع زرند دعوت به عمل آورد. آن مرحوم در جلسه مذکور، ضمن سخنرانی و پرداختن به ماهیت دین مبین اسلام و این که اتحاد، برادری و برابری در بین مسلمانان از واجبات است، اهداف انجمن را مطرح و پس از قرائت اساس نامه، شرکت کنندگان، اوراق «تعهد کارمندی» که مربوط به سازمان تبلیغات اسلامی به انجمن آمده بود، به عضویت انجمن تبلیغات اسلامی زرند در آمده و با رأی مخفی، آن مرحوم را به عنوان رئیس انجمن انتخاب نمودند.

     

     

    mokatebat

    نمونه ای از مکاتبات مرحوم حسن سهرابی مسئول
    « انجمن تبلیغات اسلامی »
    با کارمندان انجمن در زرند خرداد ماه ۱۳۲

    به احتمال زیاد مرداد ۱۳۲۳ ش. ۱ کار تبلیغات انجمن اسلامی زرند، رسماً آغاز گردید. تشکیل جلسات اعضای انجمن، هر ۱۵ روز یک بار در مساجد و یا خانه های اعضاء انجام می گرفت و برپایی قرائت قرآن، تفسیر نهج البلاغه، برنامه ریزی جهت انجام مناسبت های مختلف مذهبی، اجرای تعزیه، برگزاری مراسم شب های احیاء در مسجد حسینیه ی قلعه ۲ و سایر اقدامات مذهبی، از فعالیت های انجمن به شمار می رفت.

    taahodnameh1

    تعهدنامه کارمندی، انجمن تبلیغات اسلامی مرحوم علی

     اکبر ملک زاده بخشدار (وقت) زرند خرداد ۱۳۲۶ شمسی

     

    taahodnameh2انجمن تبلیغات » نمونه ای از عضویت و تعهدنامه کارمندی
    به زبان عربی که توسط حسن سهرابی زرندی به « اسلامی تهران

     نام مرحوم محمود دیلمقانی تنظیم گردیده است  ۱۶ آذر ۱۳۲۶

    محلی و افرادی ذی صلاح در زرند تشکیل گردید و «در سال ۱۳۲۶ به مناسبت میلاد مسعود علی بن ابی طالب (ع) از طرف انجمن دینی کرمان، تاریخچه زندگی آن حضرت، طی اطلاعیه ای منتشر گردید و انجمن فوق از همگان جهت مذاکرات و مباحثات دینی، در مدرسه معصومیه کرمان دعوت به عمل آورده بود ».

    taahodnameh3

                     نمونه ای از تعهدنامه کارمندی اعضای انجمن
    تبلیغات اسلامی زرند که به نام حاج سید هدایت
    تهامی، در سن ۲۰ سالگی صادر گردیده
    شهریور ۱۳۲۶

    taahodnameh4

    نمونه تعهد نامه کارمندی انجمن تبلیغات اسلامی زرند که به

     نام مرحوم آیت الله سید محمد باقر موسوی تنظیم گردیده

    فروردین ماه ۱۳

    mokatebatanjoman

    نمونه ای از مکاتبات انجمن تبلیغات اسلامی شهرهای کشور به انجمن تبلیغات اسلامی زرند
    اطلاعیه فوق که توسط انجمن اسلامی تبریز در اواخر دهه ی ۲۰ صادر گردیده است، ضمن تبریک میلاد حضرت علی (ع)
    اتحاد و اتفاق مسلمین کشور را در جهت مبارزه با امواج طوفان های سهمگین بی دینی، بی عفتی، جهالت و رذالت اجتماعی را
    خواستار گردیده است. ۱۳۲۸/۳/۱۵

    ارتباط انجمن تبلیغات اسلامی زرند با روحانیون کرمان، به ویژه مرحوم آیت الله سید محمد صالح کرمانی و ارسال عملکرد امور انجمن و جمعیت پیروان قرآن به ایشان و ارتباط با مرحوم آیت الله کاشانی و پایین در زرند و برپایی میتینگ های انجمن به طرف داری دکتر مصدق « شرکت نفت ایران و انگلیس » کشیدن تابلوی بوده است. «جمعیت پیروان قرآن » از جمله؛ فعالیت های حسن سهرابی مؤسس انجمن تبلیغات اسلامی و معرفی ذاکرین و مداحان ابا عبدالله الحسین (ع) زرند و روستاهای اطراف که اعضای انجمن و جمعیت محسوب می شدند، به مرحوم آیت الله آقا سید محمد صالح (در کرمان)، جهت گذراندن دوره و صدور مجوز و ملبس نمودن روحانیت ( ۱۳۲۶ ) به امور مذهبی، از دیگر فعالیت های این انجمن بود.

    darkhast1

    درخواست مرحوم حسن سهرابی زرندی (نماینده مطبوعات اسلامی) در زرند از آیت الله صالحی کرمانی (عالم بزرگ
    کرمان و امام جماعت مسجد جامع کرمان) جهت عزیمت غلام رضا فیروزیان (نماینده تعلیمات اسلامی) به زرند و تإسیس
    شعبه تعلیمات اسلامی در زرند و برگزاری مجالس روضه حضرت خامس آل عبا، توسط مرحوم آیت الله آقا سید محمد صالح
    موسوی در زرند. ۲۰ /اسفند/ ۱۳۲۷ ش

     

     

    انجمن تبلیغات اسلامی تهران که نشریات مذهبی را به زرند می فرستاد، به منظور تشویق مدیران، مؤسسین و فعالان شعبات خود، به خصوص در شهرستان ها که از مروجین دینی محسوب می شدند جهت آگاهی سایر انجمن ها، عکس آن ها را با فعالیت هایی که انجام می دادند، چاپ می نمود. در این ارتباط آقای خان باز ایزدی کارمند وقت شهرداری زرند، مجله نور دانش آبان ۱۳۲۶ ش. را که عکس مرحوم حسن سهرابی زرندی را چاپ و فعالیت های مذهبی آن مرحوم را درج نموده است جهت چاپ در این مجموعه ارسال نموده است.

     

    hassan-sohrabi

     

    hassan-sohrabi1

     

    نمونه ای از نشریات مذهبی که در دهه ی بیست به انجمن تبلیغات اسلامی زرند می رسید

    mazhabi1

    نشریه نور دانش (نامه ی اسلامی، علمی، اجتماعی، انتقادی و ادبی
    ۶ آبان ۱۳۲۶ / ذیحجه ۱۳۶۶

    mazhabi2

    افکار اجتماعات دینی » ( نشریه مذهبی پرچم اسلام (نامه هفتگی
    ۱۴ /مرداد/ ۱۳۲۷ ش. مطابق با ۲۹ /رمضان/ ۱۳۶۷ ق.

    mazhabi3

    ۵/آبان/ ۱۳۲۸ ش. « ارگان حزب برادران » نشریه مذهبی آئین برادری

    مطابق با ۴/محرم الحرام/ ۱۳۶۹ ق. و ۲۷ /اکتبر/ ۱۹۴۹ م.

    mazhabi4

    نشریه مذهبی بیان الحق (ناشر افکار جمعیت نبوی) ۱۵ /بهمن/ ۱۳۳۰

    در زرند با خرید اوراق قرضه ملی، نسبت به اشاعه « پیروان قرآن » در دی ماه ۱۳۳۰ ش. اعضای جمعیت و تبلیغ و همچنین دعوت عموم به فراگیری تعالیم مقدس اسلام اقدام کردند. یکی از اهداف مهم جمعیت، مکتب » مبارزه با ستمکاران و زورگویان در مقابل ضعفا و بیچارگان بود. در این برهه، علاوه بر پخش مجله روزنامه های مذهبی دیگری از جمله: آئین برادری (ارگان حزب برادران)، آئین اسلام، بیان الحق (ناشر « اسلام افکار جمعیت نبوی) و پرچم اسلام به سردبیری مرحوم دکتر سید عبدالکریم فقیهی شیرازی به زرند وارد در بین اعضای انجمن و پیروان قرآن پخش می گردید.

    ghoran

     دعوت از  « جمعیت پیروان قرآن » در محله قلعه « بی بی خورشید » زرند _ اول بهمن ۱۳۳۰ ش.

     

     

    نمونه ای از مکاتبات و فعالیت های سیاسی و مذهبی مرحوم حسن سهرابی زرندی

     

    در جواب ۲۲۲ _  جناب آقای  ۳۰/۹/۲۳ حسن سهرابی اتحادیه محترم برادران اسلامی، احساسات خداپسندانه جناب عالی و اهالی محترم زرند در تأیید و پشتیبانی دولت موجب کمال امتنان است سید ابوالقاسم کاشانی ناریخ وصول: ۱۳۳۰/۹/۲۸»

     

    telegraf1

    تلگراف آیت الله کاشانی به مرحوم حسن سهرابی زرندی مبنی بر
    تشکر از اعضای انجمن تبلیغات اسلامی زرند

     تاریخ [احتمالاً] ۱۳۳۰/۹/۲۸ ش.

     

    اعلام محکومیت بریتانیای کبیر، ملی شدن نفت ایران، دعوت مؤسس اتحادیه تبلیغات اسلامی زرند کرمان، سخنرانی [مرحوم] حسن سهرابی (مؤسس اتحادیه) پایین آوردن تابلوی شرکت نفت انگلیس و ایران و نصب تابلوی نفت ملی کشورمان به مرحوم دکتر  محمد مصدق و مرحوم آیت الله کاشانی _۱۳۳۰/۳/۳۱

     

    telegraf2

    پایین کشیدن تابلو شرکت نفت انگلیس و ایران توسط
    حسن سهرابی زرندی ۳۱ خرداد ۱۳۳۰ ش.

    پیشینه روحانیت مبارز و عالم در منطقه :

    پیشینه ی مذهبی مردم زرند را می توان از آثار و ابنیه های مذهبی موجود در این ناحیه یافت. معروف ترین مراکز مذهبی زرند که قدمت آن ها به قرون گذشته می رسد، مسجد جامع و مسجد حسینیه قلعه است. این مکان های مقدس محل ترویج مبانی اسلام، سخنرانی روحانیون و روشن فکران در قرن های گذشته بوده است. هرچند اقدامات و رهبری تعدادی از روحانیون مبارز در دوران انقلاب اسلامی، در پیشبرد اهداف انقلاب در اعتراضات اهالی نقش مهم و کارآمدی داشت، لکن ارتقاء سطح فرهنگ مذهبی مردم که با تلاش و برنامه های روحانیون در دهه های پیش از انقلاب صورت گرفته را نباید نادیده گرفت، از جمله این بزرگواران می توان به افراد اشاره نمود:

    «یکی از فقهای بزرگ کرمان، مرحوم آیت الله ملا محمدصالح کرمانی است. آن مرحوم که در کرمان و  اصفهان تحصیل فقه نموده بود و اجازه اجتهاد گرفته بود، صاحب مسند و قضا بود و چون در بلوک زرند صاحب املاکی بود اکثر اوقات در زرند بسر می برده و از این رو مردم آن زمان شهر زرند از حضور آن مرحوم فیض می بردند ».

    حدود سال ۱۳۰۹ ش. مرحوم آقا محمد کاظم آیت الله نجفی معروف به « آقا شیخ کاظم » مدت ها منصب قضا و امام جماعت مسجد جامع را عهده دار بود. برادر مرحوم « آقا شیخ کاظم » مرحوم آقا محمد قاسم فقیهی معروف به « آقا شیخ قاسم » اجازه تصدی امور شرعی را از مرحوم شیخ عبدالکریم حائری یزدی دریافت کرده و در زرند به تحریر و قضاوت مشغول بوده. از فرزندان مرحوم سید میرهادی موسوی، می توان به حجت الاسلام حاج سید محمدرضا موسوی اشاره نمود. دو فرزند ایشان، مرحوم آیت الله سید محمدصالح موسوی و برادرشان مرحوم آیت الله سید محمدباقر موسوی که هر دو از علما و مجتهدین معروف زرند بودند، نسبت به ارشاد و روشنگری اهالی فعالیت نمودند.

    از دیگر علمای برجسته این منطقه بایستی از آیت الله سید محمد صالح موسوی نام برد که علاوه بر عمری خدمت به مردم و مسلمین منطقه، بسیاری از روحانیون زرندی که بعدها هر کدام در جریان مبارزات انقلاب اسلامی نقش ارزنده داشتند، وامدار شخصیت و دروس وی بودند. از طرف دیگر در پی تحقیق و پژوهش این مجموعه متوجه گردیدم که چندی حضرت امام (ره) از درس این عالم زرندی بهره می بردند، لذا بدین مناسبت لازم دیدم تا ضمن اشاره ای به زندگی این عالم وارسته، اشاره ای نیز به این جریان شود.

    استاد امام خمینی (ره):

    در جریان تحقیق و در جلسه روز سه‌شنبه ۱۳۹۰/۶/۸ با حاج سید مهدی مرتضوی و همسرشان حاج صغری ناطقی  ـ به نقل از حاج ملا عباس یزدانی احمدآبادی ـ به موضوعی اشاره شد مبنی بر این مهم که مرحوم آیت الله سید محمد صالح موسوی، این عالم زرندی چندی استاد حضرت امام خمینی (ره) بوده‌اند. شنیدن این جریان باعث گردید تا جهت صحت و کذب مطلب ذکر شده تحقیق بیشتری صورت گیرد.

    emam-khomayni

    مرحوم حجت الاسلام سید محمدرضا موسوی (وسط) به اتفاق دو فرزند خود

     مرحوم آیت الله سید محمد صالح (راست) و مرحوم آیت الله سید محمد باقر موسوی (چپ)

    لذا برای پی بردن به صحت و سقم مطلب، روز بعد به دیدار حاج آقا یزدانی رفتم وی در این خصوص گفت: «حد فاصل سال‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۴۱ ش. یعنی ۴۹ تا ۵۰ سال گذشته، به اتفاق خانواده و اقوام که ۱۷ نفر بودیم، عازم مشهد مقدس شدیم. اتفاقاً در آن سفر خانواده مسعود آقا وکیل‌زاده (رئیس اداره اوقاف وقت) همراه ما بودند. پس از رسیدن، همراهان به هتل رفتند اما چون در آن سفر، پول کافی به همراه نداشتیم تصمیم گرفتیم تا به جای هتل، از مسافر خانه که شبی ۵ قران بود استفاده نمائیم.

    پس از جستجوی فراوان موفق به پیدا کردن مسافرخانه خالی نشدیم و به ناچار داخل پیاده‌رو، نزدیک یک مسافرخانه، که متعلق به شخصی به نام آقای عبدالله شریفی بود، مستقر شدیم تا پس از تخلیه اتاق به آن مسافرخانه برویم. ساعتی نگذشته بود که آقای شریفی نزد این جانب آمد و مرا به خانه‌ی تازه احداث شده‌ای نزدیک مسجد گوهرشاد برد و گفت: این خانه نوساز متعلق به پسر خاله‌ام است که رئیس (وقت) شهربانی مشهد می‌باشد؛ او نذر کرده تا امشب در این خانه، بدون حضور خودش مراسم دعا برگزار شود.

    آقای شریفی ادامه داد: پسر خاله‌ام به لحاظ حساس بودن رژیم و نیز محدودیت شغلی، برپایی مراسم را به من واگذار کرده است. او هزینه مراسم (پول روحانیون، کیک، قند، چای، میوه و سایر ملزومات) را به من داده تا مراسم را برگزار نمایم. در این خانه که وسایل زندگی در آن مهیا می‌باشد، قرار است تا امشب قبل از اذان مغرب و عشاء، تعدادی از روحانیون مطرح و سرشناس مشهد، به خصوص آیت الله طبرسی بیایند و دعای مورد نظر پسرخاله‌ام را بخوانند؛ لذا به خانواده‌ات اطلاع بده تا به این خانه بیایند و تدارک پذیرایی مراسم را ببینند و تا روزی که قصد اقامت در مشهد را دارید، این خانه در اختیار شما خواهد بود.

    بعد از شنیدن چنین ماجرایی، از امام رئوف و غریب‌الغربا به جهت مهمانوازی، به خصوص افراد ضعیف و کم درآمد، تشکر نموده، خانواده را به آن خانه بردم. یک ساعت و نیم قبل از اذان مغرب، آقای عبدالله پورشریفی به اتفاق عده‌ای از روحانیون وارد خانه شدند. من از آقای شریفی پرسیدم؛ آن روحانی که قد بلندی دارد کیست؟ وی گفت؛ آن روحانی آیت الله طبرسی و آن روحانی دیگر که قد کوتاه‌تری نسبت به آقای طبرسی دارد، آیت الله خمینی (ره) است. من نام ایشان را که در زرند بودم، شنیده بودم. به طرف امام (ره) رفتم و دستشان را بوسیدم. در زمان پذیرایی، ابتدا سینی چای را به طرف امام (ره) که در گوشه‌ی اتاق نشسته بودند، بردم. به من اشاره کردند که از آن گوشه که مرحوم طبرسی نشسته بودند، شروع کنم. بعد از توزیع چای، ظرف کیک را دوباره به طرف امام (ره) بردم. ایشان با تبسم به من گفتند: اهل کجایی؟ در جواب گفتم: اهل زرند کرمان هستم. بعد از شنیدن این حرف، به من گفتند: آقا سید محمد صالح موسوی را می‌شناسی؟ جواب دادم: بله آقا، ایشان را می‌شناسم. امام (ره) گفتند؛ به ایشان بگو خمینی (ره) سلام رساند. دقایقی بعد، به آقای پورشریفی گفتم: آقای خمینی (ره) آقا سید محمد صالح را از کجا می‌شناسند. وی موضوع را به روحانیون مطرح نمود و بعد از آن که روحانیون از امام پرسیده بودند، به من گفت: امام خمینی (ره) به مدت یک سال در نجف اشرف شاگرد آقا سید محمد صالح موسوی بوده‌اند. آن بزرگواران در آن روز بعد از اتمام مراسم دعا، جهت برگزاری نماز مغرب و عشاء به مسجد گوهر شاد رفتند».

    شایان ذکر است «مرحوم آیت الله سید محمد صالح موسوی در سال ۱۲۶۳ش. (۱۳۰۲ ق) در زرند متولد گردید. تحصیلات مقدماتی و ابتدایی را نزد پدر و دیگر علماء آن ناحیه و کرمان طی نمود. سپس به اتفاق برادرشان ـ سید محمد باقر ـ  در اوان جوانی و در سن ۱۵ سالگی ۱۳۱۷ قمری به اصفهان عزیمت و از محضر علمای بزرگوار آن ناحیه نهایت استفاده را نمود. سپس رهسپار نجف اشرف که پایگاه علوم اسلامی آن روز جهان تشیع به شمار می‌آمد، گردید. در سال ۱۳۰۹ ش. والی ایالت کرمان که تحت نظر وزارت داخله بود، حکم مجوز پوشیدن لباس روحانیت آن مرحوم را که ۴۶ سالگی را سپری می‌کرد، صادر نمود. در سال ۱۳۳۲ ش. از آن مرحوم، جهت تدریس در دانشگاه معقول و منقول تهران دعوت به عمل آمد».

    آیت الله موسوی زرندی، پس از بازگشت به زرند، در باغ مسکونی خود اقدام به برپایی کلاس‌های علوم اسلامی و تربیت و آموزش روحانیون و افراد انقلابی و مبارز که خواستار فراگیری علوم دینی بودند، پرداخت. یکی از کسانی که به محضر ایشان راه یافته بود، مرحوم حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ حسین حسن‌زاده بود. وی در مورد خاطرات دوران تلمذ خود و سایرین شاگردان نقل نمود: «حدود سال ۱۳۳۶ ش. به اتفاق مرحوم حجت‌الاسلام شیخ‌حسین اثنی‌عشری فرزند مرحوم شیخ‌ابراهیم، مرحوم‌محمدعلی متصدی‌زاده زرندی (معروف به محمدعلی آخوند) و شخصی به نام صمدانی که اهل کریم‌آباد زرند بود، به باغ مرحوم آیت الله موسوی رفتیم و تقاضای تشکیل کلاس‌های علوم اسلامی نمودیم. آن مرحوم از این تقاضا ابراز خشنودی نموده و نسبت به برگزاری کلاس در منزل خودشان و در همان باغ اقدام نمودند.

     

    س ـ ایشان در کجا و چه دروسی را تدریس می‌نمودند؟

    ج ـ وی باغ بزرگ و مصفایی در پشت پل (معروف به پل بهشت زهرا) داشتند که حدود ۴ – ۵ کیلومتر تا مرکز شهر، فاصله داشت. آن مرحوم در تابستان، تخت نسبتاً بزرگی بر روی جوی پر از آب روان که از قنات جنت می‌آمد، تعبیه و بر روی تخت، یک تخته قالی کرمانی و تشک انداخته بودند. آن مرحوم و شاگردان بر روی تخت می‌نشستند و پس از پذیرایی با انواع میوه‌های فصل، تدریس شروع می‌گردید. البته هر نوبت کلاس، یک ساعت و نیم تا دو ساعت طول می کشید. بیشتر دروس آن مرحوم درباره فقه و اصول بود.

    س ـ هفته‌ای چند روز کلاس تشکیل می‌گردید و آیا از این بابت هزینه‌ای دریافت می‌نمودند؟

    ج ـ زمستان‌ها به علت بارندگی و بُعد مسافت، کم‌تر به باغ می‌رفتیم. در بهار و تابستان، روزهای شنبه تا چهارشنبه، از ۸ صبح ایشان به تدریس می‌پرداخت و هیچ گونه هزینه‌ای ایشان از ما دریافت نمی‌نمودند.

    س ـ آیا ایشان در هنگام تدریس، به مسائل خاص سیاسی و یا مذهبی هم توجه داشتند؟

     

     

    ج ـ بله، وی در قبل یا بعد از دروس، مسایلی از دوران اقامت خود در نجف اشرف تعریف می‌کردند، که متاسفانه آن‌ها را فراموش کرده‌ام. وی با انتقاد از برخی مسایل جاری در مملکت، با تأکید این که: «ما در مملکت اسلامی زندگی می‌کنیم» از سودهای کلان بانک‌ها و بدحجابی در سطح جامعه، انتقاد می‌کردند.

    همچنین از وی خاطره‌ای دارم که بد نیست به آن اشاره کنم. روزی کفش خود را جهت تعمیر به نزد مرحوم ملا اکبر (کربلایی حسین) کفش‌دوز بردم. وی در آن دوران (۱۳۳۶ ش) از شاگردان مرحوم مرشد بود و روضه خوانی هم می‌کرد. بعد از آن که کفش را دید، پرسید: مگر کجا رفته‌ای که این کفش به این روز افتاده است؟ به او گفتم که جهت شرکت در کلاس، به باغ مرحوم آیت الله موسوی می‌روم. او پس از اطلاع از دیدارها و برگزاری تدریس، گفت؛ پیغامی دارم که باید به آیت الله برسانی و جوابش را بیاری! پرسیدم؛ پیغامت جیست؟ مرحوم ملا اکبر گفت: به آیت الله بگو، تمایل زیادی دارم با شما بحث کنم و به شما ثابت کنم (العیاذ بالله) حضرت علی (ع) خدا بوده است. به او گفتم: هرگز چنین پیغامی نمی‌رسانم. او اصرار کرد مرا «مشغول ذمه» نمود تا پیغامش را برسانم. بعد از آن که خدمت مرحوم آیت الله رسیدم، همان روزها ایشان دندان مصنوعی گذاشته بودند. بعد از کمی تأمل چون ملا اکبر مرا «مشغول الذمه» کرده بود، پیغام را مطرح نمودم. هنوز حرفم تمام نشده بود که بدن مرحوم آیت الله شروع به لرزیدن نمود، به طوری که دندان‌های آن مرحوم به هم می‌خورد و صدای آن شنیده می‌شد. پس از لحظاتی با عصبانیت گفت: به آن شخص بگو«دستور می‌دهم تا او را به این باغ بیاورند و در باغچه بخوابانند (با اشاره به درخت‌های سر به فلک کشیده شونگ) چوب از آن درخت‌ها بکنند و آن قدر به پشتش چوب بزنند تا مثل زغال سیاه شود»؛ بنده نیز جواب آیت الله را به آن شخص رساندم و از او خواستم تا توبه کند.

    در پایان مصاحبه با مرحوم حجت‌الاسلام حسن‌زاده، از وی تشکر نمودم که با وجود کسالت، حاضر شدند اطلاعاتی از این بزرگوار مطرح فرمایید و ایشان نیز گفت: عمر مثل باد می‌گذرد. در این شهر فقط شما هستید که بعد از ۵۶ سال اقدامات ارزشمند گذشتگان، به خصوص مرحوم آیت الله سید محمد صالح موسوی زرندی را در کتاب به یادگار باقی می‌گذارید. روزی برسد که من و شما زیر خاک باشیم؛ مطمئناً نسل‌های آینده، به خاطر زحمات و باقیات‌الصالحاتی که از خود به جا می‌گذارید، از شما به نیکی یاد کنند ».

    مرحوم آیت الله آقا سید محمد صالح موسوی، هر چند از روحانیون عالی رتبه کشور، به ویژه حوزه‌های علمیه قم و مشهد مقدس محسوب می‌گردید، اما به لحاظ بُعد مسافت محل سکونت آن مرحوم تا مسجد جامع زرند و عدم حضور مستمر در بین اهالی، باعث شده بود تا همگان نتوانند از افاضات و معلومات ایشان بهره‌مند شوند. بعضاً افرادی که از زرند جهت رفع حوایج شرعی، به آیات عظام و مجتهدین در شهرهای قم و یا مشهد مقدس مراجعه می‌کردند و در جواب به آن‌ها ‌گفته‌ می‌شد؛ به آیت الله آقا سید محمد صالح موسوی که در شهر خودتان هستند، مراجعه نمائید.

    به طور کلی آن مرحوم کم‌تر در بین مردم ظاهر می‌شد و به ندرت در مجالس مذهبی شرکت می‌کرد. افرادی که ایشان را می‌شناختند و از علم و زهد ایشان مطلع بودند، شخصاً به خانه‌ی آن مرحوم می‌رفتند و حوایج و مشکلات شرعی خود را مطرح می‌کردند.

     

     

    منبع: کتاب خاطراتی از وقایع انقلاب اسلامی در زرند (مهدی سهرابی زرندی)

    « اقتباس بدون ذکر مؤلف مهدی سهرابی زرندی پیگرد قانونی دارد »

    اخبار مرتبط

    تعطیلی کلیه مدارس شهرستان زرند/ تعطیلی آموزش حضوری برخی از مدارس استان کرمان به علت بارش باران و برف
    ۶ اسفند ۱۴۰۲
    صدای زرند؛

    تعطیلی کلیه مدارس شهرستان زرند/ تعطیلی آموزش حضوری برخی از مدارس استان کرمان به علت بارش باران و برف

    رئیس اداره اطلاع رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش استان کرمان گفت: آموزش حضوری برخی از مدارس استان کرمان به علت بارش باران و برف شدید و آبگرفتگی معابر فردا دوشنبه هفتم بهمن تعطیل و آموزش از طریق فضای مجازی پیگیری می شود.

    سود سهام عدالت متوفیان اسفند ماه واریز می‌شود
    ۱۷ بهمن ۱۴۰۲
    معاون شرکت سپرده‌گذاری مرکزی:

    سود سهام عدالت متوفیان اسفند ماه واریز می‌شود

    معاون شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به آخرین اقدامات صورت گرفته برای تعیین تکلیف سهام عدالت متوفیان اشاره و اعلام کرد: اگر فرآیند تقسیم سود سهام عدالت وراث حداکثر تا ۱۰ اسفند ماه به پایان برسد، سود سهام عدالت امسال و سال‌های گذشته به حساب وراث پرداخت خواهد شد.

    پسته ایرانی به اتحادیه اوراسیا رسید
    ۱۱ دی ۱۴۰۲
    مهم ترین کالاهای مبادله شده بین ایران و اوراسیا؛

    پسته ایرانی به اتحادیه اوراسیا رسید

    داده های منتشر شده از سوی سازمان توسعه تجارت نشان می دهد پسته با پوست تازه بیشترین سهم در بین محصولاتی صادراتی ایران به اتحادیه اوراسیا در ۸ ماه امسال را داشته است. براساس داده های اعلام شده ارزش پسته صادراتی در مدت زمان مورد بررسی ۷۸ میلیون دلار بوده است...

    دو شعر با مضمون “خدا” از شاعران زرندی
    ۹ آبان ۱۴۰۲

    دو شعر با مضمون “خدا” از شاعران زرندی

    دو تن از نویسندگان و شاعران زرندی، شعرهایی با مضمون خدا سروده اند که در ادامه آورده می‌شود.

    ارسال دیدگاه

    مجموع دیدگاهها : 2در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۲
    • سید علی موسوی زرندی - تاریخ : ۲۶ - فروردین - ۱۴۰۰

      با سلام و احترام
      عکس آخر سمت چپ آقای عمو امام و سمت چپ پدربزرگ من آقای سید هادی موسوی است در زمان این عکس آقای سید محمد صالح و آقای سید محمد باقر در نجف تشریف داشتند لطفا تصحیح فرمایید

    • زمانی - تاریخ : ۲۶ - آبان - ۱۳۹۵

      کاش مردم مثل زمان قدیم به اینجور مسائل اهمیت میدادن بدترین وضعیت حجاب رو داریم در جامعه می بینیم اگر مردم خود را اصلاح کنند جامعه خودبخود اصلاح میشود واگر نشد وظیفه معلمین و مبلغان دین هست که جامعه را اصلاح کنند کاش به ای جمله زیاد توجه میکردیم….

    ارسال دیدگاه

    ×

    از ارسال دیدگاه مطمئن هستید؟

    قوانین ارسال نظر

    • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط  مدیریت صدای زرند منتشر خواهد شد.
    • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
    • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
    برو بالا