هوای پاک، انسان سالم

۲۹ دیماه به عنوان روز هوای پاک و با هدف حساس سازی اقشار مختلف اجتماعی به آلودگی هوا و جلب مشارکت همگانی نامیده شده است. با تبریک این روز و با امید به داشتن هوایی پاک چند سطری در مورد آلودگی هوای شهرستان زرند در این روزهای اخیر را بخوانید.

صدای زرند: شاید این متن که توسط جناب آقای حاج احمد محمدی به مناسبت روز  هوای پاک نوشته شده است؛ یادآوریی تازه به تمامی آنهایی که می توانند جلوی آلوده شدن هوای شهرستان زرند را در اثر حضور کارخانجات آلوده کننده زرند بگیرند، باشد. خوب است تمامی شهروندان زرندی این مطلب را به طور کامل بخوانند تا بیشتر در مورد آلودگی شهر زرند بدانند.

SedayeZarand.IR

با سلام:
خدمت همشهریان عزیز صبور نجیب و کم توقع زرند

۲۹ دیماه به عنوان روز هوای پاک و با هدف حساس سازی اقشار مختلف اجتماعی به آلودگی هوا و جلب مشارکت همگانی نامیده شده است. با تبریک این روز و با امید به داشتن هوایی پاک.

اما آنچه باعث نوشتن این سطور شد پدیده ای بود که چند روز قبل در این شهر اتفاق افتاد. از آنجا که نگارنده این سطور طبق عادت دیرینه اکثراً صبح ها به منظور استشناق هوای پر از اکسیژن صبحگاهی پیاده عازم محل کار می شود.

آن روز وقتیکه از پنجره منزل به بیرون نگاه کردم مه غلیظی را مشاهده که در این منطقه به ندرت دیده می شود و آن لحظه به یاد شمال کشور و ساحل زیبایش و مه کنار دریا و ارتفاعات البرز افتادم و خوشحال زودتر از هر روز از خانه بیرون زدم که هنوز چند قدمی بیشتر نرفته بودم که بوی بسیار بد و متعفنی به مشامم رسید و رویاهای خوشی را که داشتم نقش بر آب کرد.

گفتم شاید در این نزدیکی ها چاه فاضلابی تخلیه شده است و بر سرعت قدم هایم افزودم اما گویا این بوی بد که دیگر الان از دستگاه تنفسی عبور و به ریه هایم رسیده بود مرا تعقیب می کرد هر چه به سمت مرکز شهر می رسیدم بوی بد بیشتر می شد که ناخود آگاه یاد صحبت های یکی از دوستانم که در کارخانه کک کار می کرد افتادم که می گفت در آن محیط بعضاً بوهای بسیار آزار دهنده ناشی از گازهای سمی وجود دارد و به همین خاطر وی مجبور شده است که دنبال تغییر شغل برود و …

خود من نیز هر لحظه که بیشتر راه می رفتم احساس تنگی نفس و خفگی می کردم در بین راه با استفاده از اینترنت تلفن همراه جستجو کردم و آنچه که دیدم بیشتر مرا ترساند چرا که ظاهراً بوی بد ناشی از گاز آمونیاک و قطران و H2S (سولفید هیدروژن) و در نتیجه فرآیند کوره های ذغال سنگی و کک قطران تولید می شود و در مشخصات آن ها نوشته بود گازی بی رنگ، سمی، آتشگیر با بوی نافذ تخم مرغ گندیده می باشد.

این رویداد بهانه ای شد تا مطالب مختصری در مورد هوای پاک، وظیفه ما، خطرات آلودگی خدمتتان ارائه دهم.

الف) شکر نعمت

خداوند در قرآن کریم خطاب به انسان ها می فرماید: «مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و مرا سپاس گویید و ناسپاسی نکنید». امام علی علیه السلام نیز سپاس گزاری از نعمت ها و فراهم آوردن موجبات خشنودی خدا را، نخستین حق از حقوق خدا می داند. هوای پاک، هوایی است که خداوند با توجه به نیاز انسان ها و دیگر موجودات زنده روی زمین، برای حیات آنها خلق کرده است. خدا با آفرینش انسان ها، حیوانات و گیاهان، عوامل تولید کننده هوای پاک را به وجود آورده، برای هر یک از این موجودات شرایط زیست سالم را فراهم کرده است. آفرینش جوّ زمین به گونه ای که هر یک از موجودات بتوانند نیازهای خود را برطرف سازند، از جمله نعمت هایی است که خداوند به مخلوقات ارزانی داشته است. بنابراین، شکر این نعمت ها بر ما واجب و لازم است و آلوده نکردن این هوای سالم و طبیعی، خود نوعی شکر این نعمت به شمار می آید.

ب) پاسخ به یک سؤال

هنگامی که چندی از شهر و دغدغه های آن دور می شویم و قدم در طبیعت پاک و باصفای روستا می نهیم، دلمان می خواهد همه سلول های بدنمان سلول های تنفسی شوند تا از هوای پاک روستا بهره ببریم. درختان بلندی که شاخه هایشان را به دنبال وزش آرام نسیم به این سو و آن سو می فرستند، آسمان آبی، صدای خوش جویبارها و رقص گندمزارها در باد، همه نشان از وجود خدایی دارند که تمامی آفرینش را مسخر انسان کرده است. او هوای پاک را آفرید تا انسان و دیگر موجودات از آن بهره برند و شکرش را به جای آورند. اما آیا از خود پرسیده ایم اگر آفرینش این همه دقیق نبود و هوای پاک برای تنفس موجودات آفریده نمی شد، چه پیش می آمد؟ پس چرا با دستان خود هوای پاک را آلوده کنیم و از نعمت خداوند استفاده بهینه نکنیم.

ج) رعایت حقوق دیگران

هوا، لازمه حیات است و نیاز به آن بیش از آب و غذاست. در اهمیت هوا همین بس که آدمی می تواند بدون غذا چند روز یا چند هفته زندگی کند، ولی بدون هوا چند دقیقه بیشتر نمی توان زنده بود. استفاده از هوای پاک و سالم، از جمله حقوق طبیعی انسان هاست. امام علی علیه السلام می فرماید: «خداوند پاک حقوق مردم را بر حقوق خود مقدم داشت. پس هر که حقوق بندگان خدا را رعایت کند، حقوق خدا را رعایت کرده است». آلوده نکردن هوا، یعنی رعایت این حق از حقوق طبیعی مردم که رضایت خدا و رعایت حقوق او را در پی دارد. همان گونه که دوست داریم در هوای پاک و عاری از هرگونه آلودگی نفس بکشیم، باید برای دیگران نیز همین را بپسندیم و از آلوده کردن هوا بپرهیزیم.

د) تهدید سلامتی

بشر از آغاز زندگی تاریخی خویش، به منظور برآوردن نیازهای اولیه و اساسی خود، به بهره برداری از منابع موجود دست زده است. این روند پیوسته تا امروز مراحل مختلفی را پشت سر نهاده است. تحولات سریعی که علم و صنعت جدید در طی صد سال اخیر ایجاد کرده، حفره ای که در لایه محافظ زمین در قطب جنوب ایجاد شده، و کاربرد گازهای شیمیایی و باکتری های مرگ آور، باعث نامساعد شدن هوای محیط زیست برای همه موجودات کافی نت صورتی روی زمین شده است. افزایش مقدار کربن حاصل از دودکش کارخانه هایی که مواد سوخت فسیلی مصرف می کنند یا کربن حاصل از سوخت خودروها یا سوختن چاه های نفتی و از بین بردن یا آتش زدن جنگل ها که شش های زمین هستند، باعث تشدید حالت گلخانه ای و در نتیجه، گرم شدن بیش از حد کره زمین می شود و این حالت، سلامت موجودات کره زمین را تهدید می کند.

هـ) آینده ای تاریک

مواد آلوده کننده هوا ممکن است منشأ طبیعی داشته باشد، مثل دود حاصل از آتشفشان ها یا آتش سوزی های جنگل ها و علفزارها، ولی بیشتر مواد آلوده کننده خطرناک، از فعالیت های انسان سرچشمه می گیرد. آلودگی هوا حد و مرزی نمی شناسد و همراه باد به سراسر دنیا کشیده شده، باعث ریزش باران های اسیدی می شود و باران های اسیدی نیز جنگل ها را نابود می کند. ضایعاتی که در جوّ زمین و بر اثر انباشته شدن گازهای حاصل از جنگ های شیمیایی، دودکش کارخانه ها و به ویژه خودروها به وجود می آید، جبران ناپذیر است. پیدا شدن حفره ای در لایه محافظ زمین یا افزایش حالت گلخانه ای بیش از حد روی سیاره زمین، به سهولت قابل ترسیم نیست. به خصوص کاهش لایه ازون به حدی جدّی و خطرناک است که حتی دانشمندان نمی توانند به طور دقیق پیش بینی آینده آن را کرده، چاره قطعی برای آن بیابند.

احمد محمدی