معضلی به نام دانش آموزان افاغنه در زرند!

طبق آمار رسمی مربوط به سال ۹۱ از ۸۵۰هزار مهاجر مجاز افغانی که در ایران زندگی می کنند ۲۰۰هزار نفر ار آنها در ۴شهر استان کرمان از جمله شهرستان زرند ساکن هستند (حدود ۲۴ درصد).

SedayeZarand.IRطبق آمار رسمی مربوط به سال ۹۱ از ۸۵۰هزار مهاجر مجاز افغانی که در ایران زندگی می کنند ۲۰۰هزار نفر ار آنها در ۴شهر استان کرمان از جمله شهرستان زرند ساکن هستند (حدود ۲۴ درصد).

صدای زرند: اگر چه بسیاری از این برادران دینی به دلیل فقر و جمعیت زیاد، کارهای طاقت فرسایی انجام می دهند که دیگران کمتر به آن کارها گرایش دارند اما در نقطه مقابل، تعدادی هم متمول هستند. آن هم با سرمایه های بالا و به قول رییس شورای اسلامی دور سوم شهر کرمان افغانهای ساکن کرمان جزو ثروتمندان این استان هستند؛ سرمایه این افراد آن قدر زیاد است که اگر حساب های سپرده خود را ببندند، بانکهای کرمان ورشکسته می شوند (خبرگزاری مهر).

با همه این اوصاف متاسفانه به خاطر داشتن فرهنگ خاص این مهاجران مشکلات زیادی را برای شهرهایی که مجوز زندگی در آنها را دارند به وجود آورده، که احتیاج به دلیل ومدرک نیست. اما مسئله ای که خانواده های زرندی را بیشتر نگران کرده است دانش آموزان این مهاجران افغانی در مدارس دولتی خصوصاً دوران ابتدایی است. در شهرستان زرند در دوره ابتدایی ۷۳۴ دانش آموز افغانی شامل ۴۶۳ پسر و ۲۷۱ دختر؛ همچنین در دوره متوسطه اول ۱۱۷دانش آموز شامل ۹۰ پسر و ۲۷ دختر و دردوره متوسطه دوم ۵۷دانش آموز که از این تعداد ۴۲ نفر پسر ۱۵ نفر دختر مشغول تحصیل هستند.

مادر یکی از دانش آموزان که فرزندش درمدرسه ۱۵خرداد مشغول به تحصیل است می گوید: از کلاس ۳۰نفره نیمی از آنها افغانی هستند که از لحاظ اخلاقی روی پسر من تاثیر داشته اند و وقتی از انجام بعضی رفتارهای فرزندم سوال می کنم می فهمیم از همین دانش آموزان یاد گرفته است.

یکی از معلمان می گوید: در مدرسه ما تعداد زیادی دانش آموز افغانی مشغول به تحصیل هستند که به علت اینکه از خانواده های سطح پایین می باشند مدیریت مدرسه مجبور شده برای بهداشت آنها در مدرسه یکی از دستشویی ها را به حمام تغییر کاربری بدهد تا این دانش آموزان لااقل در روزهای شنبه برای حضور در کلاس دوش گرفته و بعد به سر کلاس بیایند. وی می گوید: اگر این کار انجام نشود اصلاً نمی شود سر کلاس رفت چرا که بوی بد بدن این بچه ها همه را از کلاس فراری می داد.

آقای میرزایی که فرزندش در مدرسه غیر انتفایی درس می خواند می گوید: من از ترس اینکه فرزندم دچار بیماری نشود مجبور به نام نویسی او در مدرسه غیر انتفایی شده ام؛ چرا که بسیاری از بیماری ها از طریق همین بچه های افغانی به جامعه نشت می کند. من جمله وبا، سالک و… من حاضرم با تمام مشکلات مالی که دارم، فرزندم در مدرسه ای درس بخواند که لااقل از لحاظ سلامت و بهداشت خیالم آسوده باشد و در ادامه می گوید: پذیرش این دانش آموزان برای خود آموزش و پرورش لااقل به خاطر دریافت چند صدهزار تومان پولی که از خانواده های آنها دریافت می کند درآمدزا می باشد، حالا چه عواقبی برای دیگران دارد در دستور کار آنها نیست!

خانم سهرابی مادر یکی از دانش آموزان است که فرزندش در دبستان محمدیه درس می خواند می گوید: شهرهایی چون زرند و رفسنجان قربانی باغات پسته خود شده اند چرا که در این دو شهر به علت اینکه اهمیت حضور افاغنه پر رنگتر است. مجوز زندگی به این افاغنه داده شده است. چرا از ۲۳ شهر ۴شهر را مستثنا و ۱۹شهر دیگر افاغنه حق زندگی ندارند. خود او که مربی مهد می باشد می گوید مالکان پسته خود بچه هایشان در بهترین مدارس درس می خوانند و بچه های کارگران افغانی که در باغات پسته آنها مشغول هستند آویزان قشر کم درآمد شهرستان زرند شده اند.

خانم سهرابی ادامه می دهد: در مدرسه قبلی فرزند من، چون بچه های افغانی مسائل بهداشتی را رعایت نمی کردند. مدیریت مدرسه اجبارن سر آنها را با نمره صفر می تراشید تا شپش در آنها لانه نکند.

بشیر که پدر یکی از همین دانش آموزان است و کارش حفر چاه است می گوید: به دلیل اینکه اکثر ما در خانه های خشتی زندگی می کنیم، این خانه های قدیمی فاقد حمام هستند. اگر هم بخواهیم خانه های بهتری را اجاره کنیم به درآمدمان نمی خورد و اکثر مالکان خانه های اجاره ای حاضر به اجاره دادن این منازل به ما نیستند و ما مجبوریم در این خانه های قدیمی زندگی کنیم.

البته آقای غلامی یکی از بنگاهداران زرند می گوید: افغانی ها به علت اینکه چند خانواری با هم زندگی می کنند مثلاً در گروهای ۲۰ الی ۲۵ نفره و سابقه نشان داده مراعات این منازل را نمی کنند کسی حاضر به اجاره دادن خانه به این مهاجران نیست.

آقای محمدی یکی از کارشناسان بهداشت می گوید: متاسفانه بسیاری خانواده های افغانی با آنکه از سطح درآمد بالای برخوردارند اما مسائل بهداشتی را کمتر مراعات می کنند. مثلا در تابستان از آب تلمبه برای شستشو بدن استفاده می کنند. ایشان ادامه می دهد سالک و وبا از بیماریهایی است که توسط این قشر حاضر در جامعه شیوع داشته است. مسئولین بهداشت و درمان استان کرمان دو سال قبل شاهد خطری بودند که خوشبختانه از بیخ گوش سلامت ساکنان این منطقه رد شد؛ اپیدمی سرخک در بین افاغنه شیوع پیدا کرده بود که اگر مهار نشده بود، معلوم نبود چه بلایی بر سر مردم می آورد.

وی در ادامه می گوید: با این حال از طرف سازمان های بین الملی نیز بسته های بهداشتی به صورت رایگان به دانش آموزان افغانی اهداء می شود. بسته های که شامل پودر لباس شویی، صابون، شامپو… است ولی در مجموعه کفاف یک ماه این دانش آموزان را نمی دهد و بیشتر هدف اهداء کنندگان انجام یک کار تبلیغاتی است تا حل مشکل این محصلین.

یکی از کارشناسان آموزش و پرورش زرند در جواب ما در زمینه اینکه، بهتر نبود تمام این دانش آموزان در چند مدرسه مخصوص افاغنه (مثل شهر رفسنجان) سازماندهی می شدند؟ می گوید:در شهر رفسنجان دانش آموزان افغانی در ۳مدرسه مشغول تحصیل هستند منتها چون اکثر این افراد در اردوگاه هستند می شود چنین طرحی را پیاده کرد ولی متاسفانه در شهر زرند تمام افاغنه در کل شهر پخش شده اند که عملاً دست آموزش و پرورش را در حنا گذاشته است و اداره مجبور شده آنها را در بیش از ۶۰مدرسه سازماندهی کند و ما برای اینکه معلمان این دانش آموزان با انگیزه ی بیشتر در این کلاس ها حاضر شوند یک تشویقی (در قالب لوح) در آخر سال تحصیلی به آنها می دهیم که در کارنامه ی ارزشیابی آنها قابل توجه است! البته ناگفته نماند خیلی از همین دانش آموزان به خاطر اینکه در خانواده های تحصیل کرده رشد داشته اند به خیلی از مسائل منجمله بهداشت توجه کافی می نمایند.

با تمام این طول و تفسیر که بیان شد و با توجه به نگرانی خانواده ها در این زمینه حال که مدیریت آموزش و پرورش نیز با نگاهی نو دست به تغییرات در مدیریت این مجموعه مادر زده، آیا بهتر نیست برای کم کردن اصطکاک فکری خانواده ها که حاصل خرده فرهنگ های این مهاجران می باشد طرحی نو در اندازد؟ ساماندهی افاغنه در یک اردوگاه و جدا کردن مدارس آنها یکی از حداقل کارهایی است که امیدواریم با همت مسوولان شهر هر چه سریع تر محقق شود.

حسن ضیاءالدینی (منتشر شده در آینده ما، ش۴۸۳).