فرهنگ زرند ۱۰۱ ساله شد

به مناسبت یکصد و یکمین سالگرد تاسیس فرهنگ و بیست و هفت سالگی دانشگاه آزاد زرند، جهت گرامیداشت و ارج نهادن و تجلیل از وراث موسس، عواملین، بانیان، پیشکسوتان و خادمین دلسوز فرهنگی زرند به این مطلب پرداخته ایم.

به گزارش صدای زرند، قبل از ارایه موضوع، ذکر دو نکته را ضروری می دانم. نخست، سطور کوتاه و مختصر زیر، صرفا به منظور اطلاع ریاست و مسئولین محترم آموزش و پرورش، مرکز آموزش عالی(دانشگاه آزاد، دانشکده ها و مجتمع های آموزشی) زرند از قدمت دیرینه، تاسیس فرهنگ دراین شهر است. اتفاقی که به همت،  موسس و بنیانگذار یک خادم زرندی، هم زمان با شکل گیری تشکیلات فرهنگ در مرکز استان تحقق یافته است. رویداد مهم و فرهنگی مذکور، افتخاری برای مردم زرند و فرهنگیان این شهر خواهد بود که مسئولین محترم نهاد های فرهنگی زرند، با همکاری و همیاری، در سال جاری، و برای اولین بار در سطح استان، به مناسبت یکصد و یکمین سالگرد تاسیس فرهنگ و بیست و هفت سالگی دانشگاه آزاد زرند، جهت گرامیداشت و ارج نهادن و تجلیل از وراث موسس، عواملین، بانیان، پیشکسوتان و خادمین دلسوز فرهنگی زرند، جشن و یا همایش بزرگ یک روزه فرهنگی برگزار نمایند. تا قدمی هرچند کوچک در جهت یاد و گرامیداشت از نخستین رادمردانی که قبل از تاسیس اداره فرهنگ در زرند، مدرسه برپا کردند و در سال ۱۳۷۰ اولین دانشگاه(آزاد اسلامی) زرند را بنا نهادند، برگزار گردد. توضیح دوم، شرح مفصل وکامل «پیشینه فرهنگ زرند» و مراکز آموزش عالی این شهر، در مجموعه مکتوب تاریخی، پر محتوا و ماندگار«گنجینه از زراوند تا زرند» در حال تحقیق و تدوین است. مجموعه مذکور، انشالله تا پایان سال جاری به اتمام خواهد رسید و منتشر خواهد شد….

در اواخر دوران قاجاریه، مرحوم شیخ غلام حسین سپهری زرندی، ملقب به عماد الشریعه قمرالذاکرین  (متوفی ۱۳۱۱ ش) مکتب خانه ای در زرند دایر کرده بود. مکتب خانه مذکور که بیشترین شاگردان آن زمان را به خود اختصاص داده بود، واقع در انتهای غربی بازار وکیل، جای پاساژ کنونی مرحوم حاج محمد حسین خان گورکانی در بالاخانه ای(طبقه اول) بوده است. مرحوم سپهری، که از اشخاص قابل وثوق و مورد احترام اهالی زرند به شمار می آمده، چهره ای خوش سیما، نورانی و بشاش داشته و در مجالس سوگواری زرند، خطبه حضرت سجاد(ع) را با صدایی خوش و دلنشین می خوانده است.

آن مرحوم، به دنبال استقبال اهالی زرند، مکتب خانه مذکور را به عنوان اولین مدرسه و به نام(مدرسه همت) نام گذاری نمود. هرچند در اوایل، عده ای نا آگاه و کوته فکر با پخش موهوماتی، نظیر بی دین شدن کودکان، مدرسه را تحریم کردند اما پس از مدتی، با همت اهل علم و دلسوزان به فرهنگ، با آگاه نمودن مردم، عده ای بچه هایشان را به مدرسه فرستادند، البته باز هم افرادی که در جهل و بی خردی بسر می بردند و از خرافات، پیروی می کردند، به بهانه های مختلف، از فرستادن بچه های خود به مدرسه خودداری می کردند.

در سال ۱۲۹۶ شمسی مرحوم شیخ غلام حسین سپهری  که بانی و موسس فرهنگ(آموزش و پرورش) زرند بود با موافقت مرحوم آقا شیخ یحیی احمدی که رییس اداره معارف، اوقاف و مستظرفه ایالت کرمان بود،( مدرسه همت) زرند را با تغیر نام به (مدرسه مبارکه احمدی) به صورت دولتی در آورد.

در اواخر دوران احمد شاه قاجار، نام مدرسه به (دبستان احمدی) تغییر نام یافت. از زمان سلطنت پهلوی اول به (دبستان پهلوی) نام گذاری شد. افرادی از جمله، مرحوم علی پولادی، مرحوم میرزا علیخان هجرت،  در سال ۱۳۰۲ که تعداد شاگردان به ۷۵ نفر رسیده بود، مرحوم سید احمد راد موسوی که اصلاً زرندی و فارغ التحصیل مدرسه مرسلین انگلیسی ها در کرمان بود، علاوه بر مدیر مدرسه، با حفظ سمت، نماینده اداره معارف و اوقاف زرند گردید.

پس از مرحوم موسوی، مرحوم میرزا محمد ارجمند کرمانی به مدت ۳ سال از صاحب منصبان فرهنگ زرند، به شمار می آمدند. در همین زمان، با تلاش مرحوم ارجمند شاگردان کلاس پنجم و ششم هم پذیرفته شدند. البته امتحان شاگردان کلاس ششم در کرمان برگزار می شد.(مرحوم ارجمند که لقب سلطان فرش ایران را به خود اختصاص داده بود، از خیرین معروف و از خادمین فرهنگ زرند به شمار می آمد. وی، در سال ۱۳۲۲ پس از کشته شدن مرحوم دیلمغانی که استاندار و سایر مسئولین کرمان املاک اورا وقف نمودند،  در ابتداء از موقوفات دیلمغانی، قصد احداث بیمارستانی در کرمان داشتند. پس از اطلاع  از این که مرحوم ارجمند،  قصد احداث بیمارستان در کرمان را دارد، املاک دیلمغانی را وقف احداث پرورشگاه،  تامین هزینه  نگاهداری و تربیت اطفال یتیم نمودند. مجموعه بناهای مستحکم، زیبا و تاریخی خیر آباد زرند که امروزه از بناهای مطرح و دیدنی میراث قرهنگی یاد شده است، از اقدامات و آثار ماندگار، مرحوم ارجمند کرمانی هستند.)….

الغرض، مرحوم شیخ غلام حسین، علاوه در زرند، در سال ۱۳۰۰ برای تاسیس مدرسه در رابر، کوه بنان و چترود رهسپار آن مناطق شد. تا ان جا که به علت سرماخوردگی در بافت، در سن ۵۵ سالگی با کوله باری از خدمات ارزشمند فرهنگی در زرند و چند شهر دیگر، چشم از جهان فروبست و در شهر رابر بافت، دفن گردید. از آن جایی که گفته اند، میوه هر درخت، پای همان درخت می افتد، پس از فوت مرحوم شیخ غلام حسین، پسرش مرحوم جواد سپهری،(۱۲۹۶ – ۱۳۷۰   ) راه پدر را ادامه داد و در سال۱۳۱۳به عنوان پیش قراولان علم و دانش با سمت، مدیر و معلم خالق آباد یزدان آباد زرند، در کسوت معلمی در آمد. میراث ارزشمند و ماندگار مرحوم شیخ غلام حسین، تا بدان جا رسید، که نه تنها ، پسرش ، بلکه، عروس آن مرحوم(مرحومه فرنگیس گورکانی«۱۳۰۲ -۱۳۹۵ » همسر مرحوم جواد سپهری) به شغل معلمی رو آورد. شیوه خدمت این زوج فرهنگی، بدانجا کشید که ۵ اولادشان،  پرویز( متولد۱۳۲۴) غلام حسین(متولد۱۳۲۹) فاطمه (متولد۱۳۳۲) محمد علی (متولد ۱۳۳۴) عطیه (متولد ۱۳۳۷) راه خدمت فرهنگی پدر و پدر بزرگ خود را ادامه دادند…..

از دیگر بانیان علم و دانش که کمر همت ببست و باتلاش و پیگیری های مستمر، موفق به دایر کردن دانشگاه آزاد زرند گردید، جناب حاج آقا آل طاها بودند. ایشان چراغ فراروی فرزندان این سرزمین و حتی فرزندان سایر شهرهای کشورمان را در پنجم مهر ماه ۱۳۷۰ با پذیرش ده ها دانشجو در زرند روشن نمودند…..

سطور مذکور،کوتاه جملاتی از بخش پرمحتوا و جذاب(پیشینه فرهنگ زرند) در کتاب تاریخی در دست تالیف (گنجینه اززراوند تا زرند تالیف مرحوم حسن سهرابی زرندی) است. امید است با همکاری ادارات و نهادهای مختلف شهرستان و نیز اهالی فهیم و فرهنگ دوست زرند، مجموعه مذکور که بزرگترین اثر تاریخی زرند خواهد بود، در سال جاری نهایی و منتشر گردد.

مرحوم شیخ غلام حسین سپهری معروف به

(عمادالشریعه قمرالذاکرین) بنیان گذار اولین

مدرسه در زرند.

مرحوم جواد سپهری

مسئولین و محصلین سال ۱۳۱۷ شمسی زرند در خانه مرحوم شاهرخ خان(جنب حسینه قلعه)

(اقتباس از صفحه ۳۲۶ اززراوند تا زرند چاپ ۱۳۸۵ و مجموعه جدید«گنجینه اززراوند تا زرند تالیف مرحوم حسن سهرابی زرندی)

از راست به جپ به ترتیب شماره های روی عکس: ۱ – رضا فدایی۲ –محمد فارسی۳ –مرحوم محمود آقا فدائی۴ –ناشناس۵ –توکلی۶ –مرحوم عباس برومند۷ –سام۸ –حبیب الله برهانی۹ مرحوم فتح الله ابراهیمی۱۰ –مرحوم عبدالمهدی عندلیب۱۱ –سید هدایت تهامی۱۲ –مرحوم حسین میرزایی۱۳ –ناشناس۱۴ –میزایی۱۵ –مرحوم حسین دانشور۱۶ –مرحوم صادق فقیهی۱۷ –(زرندی نبوده)۱۸ –مرحوم ماشالله باربد ۱۹ –مرحوم محمد گرامی۲۰ –مرحوم اکبرخان امیری۲۱ –مرحوم حسین میرزایی رفسنجان۲۲ –مرحوم ابوتراب ایران منش- نفر بعد پیرمرد احتمالاً سرایدار- جلو پیرمرد ناشناس۲۳ –مرحوم یدالله متصدی۲۴ –مرحومجواد ذکایی۲۵ –مرحوم محمود فخری راوری۲۶ –مرحوم جواد جعفری۲۸ –مرحوم سعید عسکری۲۹ –مرحوم سعیدی رشکی- نفر بعد، ناشناس-۳۳ –مرحوم سرهنگ احمد یزدان پناه- سه نفر ایستاده مابین شماره ۲۷ و۴۱ ناشناس-

مسئولین نشسته از راست به چپ: شماره ۴۱ –خانم شهریاری۴۲ –سام(رییس فرهنگ وقت)۴۳ –تلفنی۴۴ –شهریاری۴۵ –خانم رئوفی.

دو محصل نشسته از راست به چپ: ناشناس شماره۳۴ – مرحوم مهدی جباری۳۵ –مرحوم غلام رضا شیروانی۳۶ –احمد غلامی۳۷ – مرحوم شیخ مهدی پورحبیبی۳۸ –مرحومسید امجد تهامی۳۹ –مرحوم عباس سلطانی۴۰ –مرحوم جلال ذکایی دیده می شوند.(توضیح:اسامی ازصفحه ۳۲۶ مجموعه اززراوند تا زرند چاپ ۱۳۸۵ اقتباس گردیده، عدم ذکر «مرحوم»در برخی اسامی به علت عدم اطلاع این جانب است.)«نگارنده»

انتهای پیام/

نویسنده: مهدی سهرابی زرندی***انتشار: احمدرضا ملکی